Dziś, z perspektywy świeżo rozpoczętej drugiej dekady tego stulecia, może wydawać się to odległą wizją. Bo jaki jest obecny stan naszej planety? Światowe gospodarki tkwią w cywilizacyjnym klinczu. Są rozdarte między rosnącym zapotrzebowaniem na energię, a coraz większą presją, by jak najszybciej redukować emisje gazów cieplarnianych i minimalizować negatywny wpływ na środowisko. Zegar tyka, a czasu na przeprowadzenie energetycznej rewolucji - nawet patrząc na wydawałoby się odległy horyzont czasowy 2050 roku - wcale nie jest dużo. Zwłaszcza biorąc pod uwagę jak zastałe i ciężkie są tryby gospodarczej machiny, którą od lat zasilają paliwa kopalne. Machiny obarczonej licznymi geopolitycznymi, kapitałowymi i społecznymi uwarunkowaniami.
Myliłby się jednak ten, kto uznałby nieuchronną transformację energetyczną za jedyne wyzwanie, przed którym stoimy. Na przestrzeni ostatnich lat niepohamowanej konsumpcji i grabieżczej eksploatacji planety zdążyliśmy bowiem otworzyć wiele innych frontów, na których przyjdzie nam teraz walczyć o przyszłość Ziemi i nasze zdrowie. Wynik każdej z tych walk zaważy na życiu nas wszystkich. Czeka nas przeprawa przez oceany wypełnione plastikiem. Walka z siwą i trującą mgłą, która w sezonie grzewczym otula setki gmin w Polsce, narażając na szwank nasze płuca. A także walka o czystą wodę, która już wkrótce może stać się dobrem deficytowym, a nie powszechnie dostępnym, o czym często zapominamy, bez większego zastanowienia odkręcając kran.
To pesymistyczna wizja. Ale nie powinna być ona jeszcze powodem do rezygnacji i zwątpienia w sens proekologicznych działań. Wręcz odwrotnie: należy traktować ją jak zawołanie do boju. Impuls, by podjąć wysiłek i uratować co się da, minimalizując negatywne skutki. Uratować jak największą cząstkę świata, który jest naszym domem.
Wierzymy, że każdy ma w tej walce swoją rolę do odegrania. Bo każdy - niezależnie jak dużo konsumuje, czy segreguje odpady, jeździ starym dieslem, mieszka na wsi lub w dużym mieście - może poprawić świat wokół siebie, uczynić go choć odrobinę lepszym. Czasem wystarczy mała zmiana nawyków. Czasem zdecydowane działanie: przejście na dietę roślinną, rezygnacja z samochodu, inwestycja w ekologiczne źródło ciepła. U podstaw wszystkich tych inicjatyw leżą dwa fundamenty. Są to świadomość i zaangażowanie. Razem tworzą najpiękniejszą i najbardziej energetyczną mieszankę, która może pchnąć zastały świat na nowe, lepsze tory.
I do pielęgnowania tych właśnie postaw Państwa zachęcamy, prezentując pierwszy Polski Raport Klimatyczny TOGETAIR. Oddajemy go w państwa ręce z dumą, wierząc, że znajdziecie w nim odpowiedzi na najważniejsze pytania, które musimy sobie - jako ludzkość - postawić, szukając drogi do lepszej, zielonej przyszłości. Na stronach Raportu znajdziecie nie tylko pogłębione analizy ekspertów, opracowania naukowe sygnowane przez czołowych polskich profesorów, ale także wielowątkowe eseje, zestawienia pełne faktów, wykresów i liczb oraz przykłady dobrych praktyk: zarówno ze świata biznesu, jak i samorządów.
Wierzymy, że każdy z ponad 120 artykułów wniesie coś cennego do państwa życia. Dla jednych będzie punktem startu i swoistym kierunkowskazem na "nowej, zielonej drodze". Dla drugich okaże się impulsem, by zadawać kolejne pytania i podążać własną drogą. Najważniejsze to nie stać w miejscu. Na inercję i brak działania w obliczu wyzwań, przed którymi stoimy, nie możemy sobie już dziś pozwolić.
TOGETAIR
List intencyjny dotyczący inauguracji Polskiego Multimedialnego Raportu Klimatycznego
Najważniejszym wyzwaniem stojącym obecnie przed ludzkością jest zapobieżenie globalnej katastrofie klimatycznej. Naukowcy są zgodni, że to działalność człowieka spowodowała obecny kryzys klimatyczny i że społeczność międzynarodowa powinna niezwłocznie podjąć działania, aby powstrzymać dalsze zmiany klimatu i dostosować się do tych, które już wpływają na naszą codzienność.
Małopolska jest pionierem w działaniach antysmogowych oraz zmierzających do powstrzymania zmian klimatycznych w kraju, a Kraków - pierwszym miastem w Polsce z obowiązującym całkowitym zakazem spalania węgla i drewna. Efektem tego działania jest spadek w ciągu 7 lat poziomu pyłu PM10 o ponad 45% i benzo(a)pirenu o ponad 42%. Od bieżącego roku Małopolska jest także pierwszym województwem w Polsce, gdzie funkcjonuje zakaz finansowania ze środków publicznych zakupu kotłów na węgiel. Pracujemy też z kolejnymi gminami nad wyeliminowaniem używania węgla w perspektywie do roku 2030.
Nie ma wątpliwości, że należy jak najszybciej podejmować kroki w kierunku odejścia od paliw kopalnych, a jako alternatywę należy wykorzystać odnawialne źródła energii, przede wszystkim potencjał fotowoltaiki, pomp ciepła i energii wiatru. Wykonanie tych zadań na poziomie regionalnym zapewni w Małopolsce realizowany od stycznia bieżącego roku program LIFE IP – „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii”. Transformacja energetyczna regionu staje się naszym priorytetem na najbliższe lata.
Dlatego z radością przyjąłem informację o przygotowywaniu Polskiego Multimedialnego Raportu Klimatycznego oraz zaproszenie na Szczyt Klimatyczny TOGETAIR 2021. Wierzę, że nasze działania przyczynią się do zachowania dla przyszłych pokoleń przynajmniej takiego środowiska, jakie sami zastaliśmy.
Tomasz Urynowicz, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego
Szanowni Państwo,
Od transformacji energetycznej nie ma odwrotu. W PKN ORLEN jesteśmy świadomi związanych z nią wyzwań i wiemy, jak na nie odpowiadać. Kierunek zmian, który obraliśmy, wytycza strategia ORLEN2030, w której mocny akcent postawiliśmy na wzrost efektywności energetycznej oraz rozwój zero- i niskoemisyjnych źródeł energii. Przedsięwzięcia, które zrealizujemy w tym obszarze, będą budowały wartość Grupy ORLEN w kolejnych latach i jej pozycję lidera transformacji energetycznej w Europie Środkowej, który do 2050 roku stanie się neutralny emisyjnie.
W strategii zadeklarowaliśmy do 2030 roku redukcję o 20% emisji CO2 z obecnych aktywów rafineryjnych i petrochemicznych oraz o 33% CO2/MWh z produkcji energii elektrycznej. Wypełnimy to zobowiązanie inwestując ponad 25 mld zł w realizację przeszło 60 projektów zwiększających efektywność energetyczną istniejących aktywów produkcyjnych. W nowych projektach rafineryjnych i petrochemicznych wykorzystamy najlepsze i najbardziej efektywne emisyjnie technologie.
Rozwój nisko- i zeroemisyjnej energetyki postrzegamy przede wszystkim przez pryzmat inwestycji w moce wiatrowe. Kluczowym dla nas projektem jest budowa morskiej farmy wiatrowej na Bałtyku o łącznej maksymalnej mocy do 1,2 GW. Planujemy oddać ją do użytku w 2026 roku. W pierwszych miesiącach tego roku PKN ORLEN kupił również od dwóch zagranicznych funduszy inwestycyjnych lądową farmę wiatrową Kanin w województwie zachodniopomorskim, która do tej pory mogła produkować do 50 GWh energii rocznie. Uzyskaliśmy także zgodę Prezesa UOKiK na przejęcie trzech lądowych farm wiatrowych działających na Pomorzu. Łączna moc farm Kobylnica, Subkowy i Nowotna wynosi około 90 MW. W kwietniu planujemy finalizację tej transakcji.
Inwestować będziemy także w fotowoltaikę. W gminie Przykona, wspólnie z Energą należącą do Grupy ORLEN, zbudujemy farmę fotowoltaiczną o mocy ok. 100 MW.
Angażujemy się również w rozwój paliw alternatywnych. Zakładamy, że do końca tego roku w sieci ORLEN będzie działać 150 stacji ładowania, natomiast do 2030 roku – zgodnie ze strategią – aż 1000 takich stacji. Konsekwentnie wzmacniamy kompetencje w obszarze wodoru, mając świadomość, że technologia ta jest przyszłością motoryzacji. Zintensyfikowaliśmy prace w tym zakresie budując we Włocławku hub wodorowy. Realizację takiej inwestycji planujemy również w Płocku. Technologie wodorowe rozwijamy ponadto w spółce ORLEN Południe w Trzebini. Podpisaliśmy także już kilkanaście porozumień z samorządami, będącymi potencjalnymi odbiorcami wodoru.
Podejmowane przez nas działania pozwolą PKN ORLEN w pełni wykorzystać nowe możliwości, wynikające nie tylko ze światowej i europejskiej polityki klimatycznej, ale również ze społecznej odpowiedzialności biznesu. Już dziś łączymy innowacyjny, zrównoważony rozwój z uwarunkowaniami społecznymi, gospodarczymi i lokalnymi, widząc potrzebę przyspieszenia procesu przejścia na czystą energię.
Priorytety, które przyjęliśmy, będą tematem debat i dyskusji ekspertów uczestniczących w Szczycie Klimatycznym TOGETAIR 2021. To ważne wydarzenie, które stanowi impuls do pozytywnych zmian związanych z klimatem i ochroną środowiska w Polsce. Niewątpliwą wartość merytoryczną szczytu wzbogaci „Polski Multimedialny Raport Klimatyczny TOGETAIR 2021”, który stanowi swoiste kompendium wiedzy o działaniach polskich przedsiębiorstw w tym zakresie. Zachęcam do jego lektury.
Józef Węgrecki, Członek Zarządu ds. Operacyjnych PKN ORLEN
