Podstawą skutecznej ochrony jest wiedza

„Park krajobrazowy to jedna z form ochrony przyrody w Polsce, określonych w Ustawie o ochronie przyrody z 2004 roku. Parki krajobrazowe chronią obszary ze względu na ich wartości przyrodnicze, historyczne, kulturowe i walory krajobrazowe w celu ich zachowania i promowania w duchu zrównoważonego rozwoju…„

Taką definicję w pierwszej kolejności zwróci nam wyszukiwarka Google, jeśli wpiszemy hasło „park krajobrazowy”. Wciąż jednak wiele osób nie wie, że znaczna część codziennej działalności takiej jednostki to przede wszystkim wszechstronna edukacja przyrodnicza i ekologiczna dzieci, młodzieży i dorosłych czyli wszystko to, od czego trzeba zaczynać bardzo złożony i długotrwały proces zmian postaw społecznych w kierunku ograniczenia destrukcji klimatu i środowiska.

W Województwie Warmińsko-Mazurskim taką wszechstronną działalność edukacyjną prowadzą pracownicy sześciu parków krajobrazowych. Każdy park to inny zestaw wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych. To również odrębne zespoły edukatorów – przyrodników, kulturoznawców, geografów. Co za tym idzie? Różnorodność form i metod przekazywania wiedzy, rozmaitość tematów i dziedzin w ofercie edukacyjnej, innowacyjne projekty, otwartość na współpracę z organizacjami o pokrewnej działalności. 

Na tak szeroki zakres działań edukacyjnych potrzebne są odpowiednie środki finansowe. Parki krajobrazowe są Jednostkami Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Poza tym korzystają z dofinansowania z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie. W latach ubiegłych znaczna część działań została zrealizowana dzięki środkom Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020. 

Dbajmy o bociana białego i nie tylko o niego…
Jedną z działalności edukacyjnej prowadzonej przez Mazurski Park Krajobrazowy jest organizowanie różnych akcji i kampanii edukacyjnych. Część z nich odbywa się z inicjatywy Parku, a w części Park jest współorganizatorem lub partnerem. Do najważniejszych akcji w ciągu roku należą obchody Dnia Bociana Białego oraz Wielkiego Dnia Pszczół. 

Dzień Bociana Białego przypadający na 31. maja stał się świętem Mazurskiego Parku Krajobrazowego z uwagi na silne powiązania Parku z tym ptakiem – w logo Parku widnieje podrywający się bocian biały na tle błękitnego mazurskiego nieba, natomiast przy dyrekcji Parku w Krutyni funkcjonuje Ośrodek Okresowej Rehabilitacji Bocianów. Z tej właśnie okazji co roku w Ośrodku Edukacji Przyrodniczo-Kulturowej Mazurskiego Parku Krajobrazowego odbywa się festyn przyrodniczy. Do świętowania przyłączają się różne instytucje i organizacje pozarządowe działające na terenie Parku. Podczas festynu odbywają się między innymi warsztaty plastyczne, zabawy na stoiskach edukacyjnych, warsztaty budowania budek dla ptaków, zwiedzanie Izby Przyrodniczej i Ośrodka Okresowej Rehabilitacji Bocianów. 

Wielki Dzień Pszczół to przypadające 8 sierpnia ogólnopolskie święto, którego celem jest pokazanie, jak wiele zawdzięczamy pszczołom oraz jak możemy im pomóc. Inicjatywa ta poświęcona jest edukacji na temat roli zapylaczy w środowisku oraz zagrożeniu ich wyginięciem. Pragniemy również przypomnieć o tym, jak wiele produktów zawdzięczamy ciężkiej pracy tych pożytecznych owadów. Wydarzeniu towarzyszy szereg zajęć, warsztatów, atrakcji i gier, które zachęcają i ułatwiają poznanie bogactwa owadów zapylających, ich biologii, zachowań i zagrożeń. Do najciekawszych zaliczają się warsztaty budowana hoteli dla owadów czy tworzenie bomb nasiennych, które rozsiane na nieużytkach, stworzą kwiecistą łąkę z gatunkami przyjaznymi owadom zapylającym. Obchody Wielkiego Dnia Pszczół to również możliwość spotkania z lokalnymi pszczelarzami, aby dowiedzieć się o trudach ich pracy oraz spróbować ich słodkich efektów w postaci miodu. 

Park poza własnymi inicjatywami chętnie włącza się w akcje i kampanie edukacyjne o zasięgu ogólnokrajowym. Jednym z takich działań które odbywa się na terenie niemal całego kraju, jest Ogólnopolska Noc Sów. Akcja odbywa się na przełomie zimy oraz przedwiośnia, kiedy sowy rozpoczynają swój okres lęgowy i wówczas są najbardziej aktywne. Celem akcji jest przybliżenie tajemniczego świata sów osobom, które wcześniej nie miały styczności z tymi ptakami. Mazurski Park Krajobrazowy również włącza się do tej akcji już do wielu lat, podejmując różne działania edukacyjne. W 2021 roku zorganizowaliśmy edukacyjną grę terenową, z wykorzystaniem aplikacji mobilnej Parku. Zadaniem uczestników było pokonanie wyznaczonej trasy po rezerwacie Zakręt, odnalezienie tablic informacyjnych i rozwiązywanie zagadek pojawiających się w aplikacji na kolejnych punktach. W 2022 roku również zaproponowaliśmy grę terenową, tym razem po ścieżce „Wokół stawu w Pieckach”. Taka forma umożliwia uczestnikom włączenie się w zabawę w dogodnym dla nich momencie, nie ograniczając się w czasie, oraz w liczbie uczestników. Dodatkowo we współpracy z GOK Pegaz w Pieckach zorganizowaliśmy wydarzenie stacjonarne, na którym odbyły się prelekcje o biologii sów, gatunkach występujących w kraju oraz roli tych ptaków w wierzeniach i kulturze, warsztaty plastyczne oraz wspólny spacer z nasłuchiwaniem sów.

Ważnym elementem edukacyjnym jest udostępnienie terenu dla mieszkańców regionu oraz odwiedzających gości, poprzez wytyczanie i budowę ścieżek edukacyjnych i szlaków, po najpiękniejszych terenach Parku. W ramach projektu dofinansowanego z RPO Województwa Warmińsko – Mazurskiego w 2020 roku oddano do użytku ścieżkę edukacyjną „Wokół Stawu w Pieckach”. Ścieżka o długości ok 2 km składa się z ścieżek pieszych, kładek oraz drewnianych pomostów, które służą odwiedzającym turystom. Na trasie umieszczone są tablice edukacyjne poświęcone gatunkom zwierząt związanym ze środowiskiem stawu, które ułatwiają poznanie otaczającej przyrody. Ścieżka wyposażona jest w infrastrukturę towarzyszącą, umożliwiającą odpoczynek i relaks podczas spaceru, jak ławki, wiaty obserwacyjne, miejsce na ognisko. Miejsce to służy mieszkańcom oraz turystom w aktywnym spędzaniu czasu, jednocześnie pozostając w bliskim kontakcie z przyrodą. Na stawie można obserwować wiele gatunków ptaków wodnych, takich jak mewy śmieszki, mewy siwe, rybitwy rzeczne, kormorany, łabędzie, łyski, perkozy czy czaple. Ścieżka często wykorzystywana jest przez uczniów pobliskiej szkoły podstawowej, którzy organizują na niej liczne zajęcia edukacyjne. W sezonie wakacyjnym ścieżka cieszy się dużą popularnością przybywających turystów. W ciągu rok ze ścieżki korzysta ok 4 tysięcy osób. 

Uzupełnieniem aktywności edukacyjnej Parku jest opracowywanie i wydawanie materiałów dydaktycznych Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Są to między innymi edukacyjne gry, puzzle czy zeszyty dydaktyczne. Założeniem tych materiałów jest poszerzenie wiedzy na temat Mazurskiego Parku Krajobrazowego i jego przyrody. Odbiorcami tych materiałów są dzieci i młodzież szkolna z terenu Parku oraz młodzi turyści zainteresowani obserwacją przyrody. Materiały są przygotowywane przez pracowników Parku – ekspertów w sposób przystępny i atrakcyjny, tak aby zachęcić do podejmowania własnych obserwacji oraz odkrywania ciekawych miejsc na terenie Parku.

Chcąc wychodzić na przeciw potrzeb turystów korzystających z nowych technologii, opracowaliśmy przewodnik mobilny w formie aplikacji na smartfony. Aplikacja opatrzona licznymi zdęciami, pozwala na poznanie Parku, zaplanowanie wyprawy czy poruszanie się po okolicy. Aplikacja w intuicyjny sposób poprowadzi po ścieżkach parku czy odkryje najciekawsze miejsca, związane zarówno z przyrodą, jak również z kulturą i historią regionu. 

Poznaj tajgę w Puszczy Rominckiej
Edukacja ekologiczna prowadzona jest przez Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej w różnorodnych formach i przy użyciu różnych metod, głównie w oparciu o własną infrastrukturę edukacyjną. 
Zajęcia stacjonarne prowadzone są w siedzibie Parku w Żytkiejmach, gdzie edukatorzy mają do dyspozycji salę edukacyjną „Mokradła Puszczy Rominckiej”. Uczestnicy zajęć poznają zwierzęta żyjące nad rozlewiskiem bobrowym i w olsie, zobaczyć mogą bór bagienny i torfowisko wysokie z charakterystyczną roślinnością. Z kolei na tyłach siedziby znajduje się Ogród Dydaktyczny „Romintarium”, w którym zwykle następuje kontynuacja zajęć stacjonarnych. Na terenie „Romintarium” ustawione są tablice edukacyjne i światowidy przyrodnicze, dzięki którym poznać można przyrodę Puszczy Rominckiej. Największą atrakcją ogrodu jest zaś pokazowa piwniczka dla nietoperzy z ciekawą ekspozycją poświęconą tym niezwykłym ssakom. Zarówno piwniczka, jak i cały ogród dają wiele możliwości prowadzenia zajęć edukacyjnych na różnorodne tematy. 

Zajęcia terenowe natomiast odbywają się w formie warsztatów lub pieszych wycieczek po Puszczy Rominckiej z wykorzystaniem ścieżek edukacyjnych. Wędrówki przez las dają możliwość obcowania z otaczającą nas przyrodą i poznania jej różnymi zmysłami. Opierają się na obserwacji i badaniu przyrody, zadaniach do wykonania przez uczestników, czy też uczestnictwie w grach i zabawach aktywizujących. Doskonałym przykładem może być tu ścieżka „Na tropie” zlokalizowana na terenie Puszczy Rominckiej, która opowiada o śladach i tropach zwierząt tu żyjących, i które to tropy i ślady można dostrzec na trasie bacznie obserwując otoczenie. 

Niemniej ciekawą propozycją zajęć terenowych realizowanych przez edukatorów z PKPR są także warsztaty entomologiczne, podczas których poznać można różne gatunki owadów zapylających, dowiedzieć się o ich ogromnym znaczeniu dla przyrody i człowieka, a także poznać czynniki zagrażające ich istnieniu. Aby warsztaty były ciekawe zostały wzbogacone w grę terenową, podczas której uczestnicy rozwiązują łamigłówki i szukają ukrytych w terenie skarbów. Skarbami są materiały idealne do budowy domków dla owadów. Tego typu propozycja jest świetnym przykładem łączenia edukacji z dobrą zabawą.   

Ważną formą działalności edukacyjnej Parku są również konkursy wiedzy prowadzone w wersji stacjonarnej, jak też w formie gier terenowych. Te ostatnie cieszą się wyjątkowym zainteresowaniem, ponieważ uczniowie biorący udział w tego typu zmaganiach mają okazję opuścić szkolne ławy i wykorzystać swoją wiedzę w sposób praktyczny. Przykładem takich zmagań organizowanych przez PKPR jest gra terenowa Trekking po Puszczy Rominckiej „Polskie Tajgowisko”. Głównym celem tego wydarzenia jest zachęcanie młodzieży do aktywności na świeżym powietrzu oraz poznanie walorów przyrodniczych i turystycznych PKPR. Uczestnicy gry terenowej muszą pokonać wyznaczoną przez Puszczę Romincką trasę, na której czeka wiele wyzwań. Trasę pokonują z mapą w ręku, opierając się na umiejętnościach czytania tradycyjnej mapy, co w dzisiejszych czasach nie należy do prostych zadań.

Park chętnie też angażuje się w różnorodne projekty o charakterze edukacyjnym. W 2020 r. Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej we współpracy z Fundacją Puszczy Rominckiej zrealizował ciekawą kampanię edukacyjną pn. „Nie odpadom”. W ramach tej kampanii zorganizowano konkurs plastyczny dla uczniów klas I-VIII szkół podstawowych pn. „ Nie odpadom. Mały – wielki uczynek dla Ziemi”, przeprowadzono zajęcia edukacyjne mające na celu kształtowanie postaw proekologicznych u dzieci oraz zachęcanie do picia wody wodociągowej, a także zakupiono i zamontowano poidełka do wody w dwóch placówkach edukacyjnych. Kampania edukacyjna spotkała się z pozytywnym odbiorem wśród dzieci, młodzieży, a także lokalnej społeczności.

Kampania ta stała się również inspiracją dla edukatorów do zorganizowania konkursu pn. „Upcykling – drugie życie rzeczy”, którego celem było stworzenie pracy będącej przykładem upcyklingu, czyli ponownego wykorzystania niepotrzebnych rzeczy do stworzenia czegoś nowego i przydatnego. Powstało mnóstwo, fantastycznych, i co najważniejsze, użytecznych rzeczy!

Krajoznawstwo dla każdego
Aby w pełni chronić przyrodę konieczne jest zaangażowanie mieszkańców danego regionu. Jednak jak wywołać poczucie potrzeby ochrony danego miejsca? Prosta analogia – jeżeli czegoś nie znam to nie zależy mi na tym i brak poczucia sprawczości wywołuje zobojętnienie na dziedzictwo przyrodnicze. W 2018 roku Welski Park Krajobrazowy podjął inicjatywę krajoznawczych wyjść terenowych dla mieszkańców regionu. Wędrowna Grupa Krajoznawcza to nie tylko aktywne spędzanie czasu, ale również przekazywanie wiedzy. W czasie wspólnych wędrówek uczestnicy wszechstronnie poznają miejsce swojego pochodzenia. Różnorodne ekosystemy, bogata fauna i flora, wpływ działalności człowieka (zarówno współczesny jak i historyczny) pozwala dostrzec złożoność naszego świata i uwrażliwić na jego wyjątkowość. Celem spotkań jest rozwijanie przywiązania do swoich rodzinnych stron. Osoby o ugruntowanej tożsamości lokalnej są bardziej skłonne do zaangażowania się w działania na rzecz lokalnej przyrody i wdrażanie podejścia ekologicznego w codziennym życiu. Pomysł Wędrownej Grupy Krajoznawczej okazał się sukcesem i Welski Park Krajobrazowy już piąty sezon zaprasza do wspólnych wędrówek. Mimo, że trasy przebiegają prawie wyłącznie przez obszar parku, to ciekawych miejsc do pokazania nie brakuje. Comiesięczne spotkania stały się popularne wśród mieszkańców regionu, ale nie tylko, uczestnicy potrafią dojeżdżać nawet 150 km na pieszy rajd. Jest to potwierdzenie trafności pomysłu i motor do kontynuacji spotkań Wędrownej Grupy Krajoznawczej.

Współpraca to podstawa sukcesu
W Parku Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej zajęcia są różnorodne, tematyka jest dostosowana do pory roku, a poziom – do grupy odbiorców. Oferta jest każdego roku rozszerzana o nowe tematy. Spośród wielu realizowanych zajęć co roku w okresie zimowym dużą popularnością cieszą się warsztaty pn. „Dokarmianie ptaków zimą”, na których uczestnicy sporządzają mini-karmniki dla ptaków, a w pozostałych porach roku: wycieczki tematyczne po terenie Parku oraz zajęcia terenowe dotyczące rozpoznawania drzew i krzewów. 

Park prowadzi również zajęcia edukacyjne i promocyjne dla dorosłych np. warsztaty zielarskie, wykłady, zajęcia terenowe i inne (m.in. dla seniorów ze Stowarzyszenia Aktywni i Zdrowi Seniorzy) nauczycieli – przy współpracy z Elbląskim i Olsztyńskim Centrum Edukacji Ekologicznej, uczestników Uniwersytetu III Wieku i Osób Niepełnosprawnych, Warsztatów Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu „Tacy Sami”). Przy siedzibie PTTK Oddział Ziemi Elbląskiej powstał (przy pomocy m.in. pracowników Parku) „Ptasi Ogród”, wspólnie wydawane są także publikacje promocyjne i edukacyjne. W styczniu organizowane jest wspólne „Zimowe ptakoliczenie”. Wraz z Elbląskim Klastrem Turystycznym oznakowano elbląski odcinek Pomorskiej Drogi św. Jakuba, a z Klubem Sportowym „Elbląskie Włóczy-Kije” szlaki Nordic Walking w elbląskiej Bażantarni. Ponadto, przy realizacji zadań edukacyjnych i promocji, Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej współpracuje również z Miastem Elbląg i Zarządem Zielenie Miejskiej w Elblągu, Stowarzyszeniem Przyjaciół Ziemi Tolkmickiej „Lanzania”, Biblioteką Elbląską, Biblioteką Pedagogiczną, oraz Starostem Powiatowym w Elblągu.

Wśród wielu zajęć organizowane są także konkursy plastyczne i wiedzy. Rokrocznie Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej współuczestniczy przy przygotowaniu i przeprowadzeniu Olimpiady Wiedzy „Przyroda i historia powiatu elbląskiego”, której głównym organizatorem jest Starostwo Powiatowe w Elblągu. W czasie epidemii Covid-19 zostały przeprowadzony cykl  warsztatów online połączony z konkursami dla uczniów szkół podstawowych.

Przy realizacji zadań edukacyjnych Park często współpracuje z Nadleśnictwem Elbląg. Wspólnie z pracownikami Nadleśnictwa jest organizowany na początku wiosny wieczorny spacer po lesie pn. „Co w lesie huczy?” (w 2022 wydarzenie odbyło się dodatkowo przy współpracy ze Stowarzyszeniem Drapolicz). W 2021 Park wspólnie z Nadleśnictwem realizował projekt pn. „Zwiększanie bioróżnorodności remiz śródleśnych w Parku Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej” w którym udział wzięła również młodzież szkolna oraz wolontariusze z Elbląskiej Gazety Internetowej PortEl.pl wraz z rodzinami – czynną ochronę przyrody połączono z edukacją ekologiczną. Realizowane zadania z zakresu ochrony przyrody (np. „Park Pachnicowy”, sianie łąki kwietnej, stawianie domków dla owadów zapylających, rozwieszanie budek dla popielicowatych itp.) są również powiązane z zajęciami edukacyjnymi.

Pracownicy Parku biorą także udział w Ptasim Pikniku, organizowanym co roku, w październiku przez Nadleśnictwo Elbląg m.in. przy współpracy z Akcją Bałtycką i ze stowarzyszeniami ornitologicznymi. 
Dla turystów samodzielnie poruszających się po Parku zostały opracowane gry TRiNO po poszczególnych miejscowościach i elbląskiej Bażantarni. W 2017 została stworzona aplikacja „Kraina Buka”, z mapą parku i grami terenowymi (oferta gier jest na bieżąco uzupełniana). W 2022 roku pracownicy Parku wraz z Elbląską Gazetą Internetową PortEl.pl i Nadleśnictwem Elbląg zorganizowali konkurs "Rusz się na wiosnę z portElem" bazujący na parkowej aplikacji „Kraina Buka”, zawierającej mapy szlaków, informacje o atrakcjach turystycznych oraz gry terenowe.

Aby uatrakcyjnić ofertę edukacyjną Parku, w ramach projektu RPO Warmia i Mazury 2018-2021 pn. „Podniesienie standardu bazy technicznej i wyposażenia parków krajobrazowych województwa warmińsko-mazurskiego” m.in. wybudowano ścieżkę „Kraina Buka” wokół siedziby Parku, zmodernizowano ścieżkę przyrodniczo-historyczną „Kadyński Las” i salę edukacyjną a także zakupiono sprzęt wykorzystywany przy edukacji i promocji. Zajęcia edukacyjne odbywają się również na ścieżce edukacyjnej „Ptasi Raj” i ścieżce przyrodniczo-dydaktycznej „Bażantarnia”.

Każdy ma swoją rolę do odegrania w przyrodzie
Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego wraz z Parkiem Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich tworzą Zespół Parków Krajobrazowych. Są to dwa bardzo różniące się między sobą obiekty zarządzane przez jedną grupę pracowników. Tematyka zajęć i działań edukacyjnych jest w związku z tym bardzo różnorodna od typowo przyrodniczych przez geologię, historię aż po zajęcia plastyczne. 

Od 27 lat ZPK organizuje Międzywojewódzki Konkurs Wiedzy Przyrodniczo-Ekologicznej dla uczniów szkół podstawowych. Co roku tematem przewodnim jest inna grupa organizmów, stąd tytuły kolejnych edycji, np. „Dziuple i ich mieszkańcy”, „Drapieżniki – dlaczego są ważne?”, „Pracowite pszczołowate”. Równolegle z tym wydarzeniem przeprowadzany jest konkurs plastyczny, pod takim samym tytułem co konkurs wiedzy, adresowany do przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych i szkół średnich. Oba wydarzenia cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. 

Przynajmniej dwa razy w roku wydawany jest bezpłatny biuletyn przyrodniczy Uroczysko. Publikacja tworzona przez edukatorów z ZPK przeznaczona jest głównie dla dzieci i młodzieży. Poza ciekawą wiedzą przyrodniczą oferuje również konkursy z nagrodami. Każdy kolejny numer gazetki trafia do szkół i bibliotek z terenu obu parków.

Ogromnym sukcesem w zakresie współpracy ze społecznością lokalną oraz w poszerzaniu świadomości ekologicznej społeczeństwa jest organizowana od 9 lat Akcja PŁOTEK. Co roku, na wiosnę, w okresie intensywnej migracji płazów, w niedużej wsi Szczepankowo, pracownicy parku zabezpieczają konkretny odcinek drogi gminnej, przez który wędrują przede wszystkim ropuchy szare. Na tym nie koniec. Na początku sceptyczni mieszkańcy wsi, obecnie rok w rok, pomagają przenosić płazy, kontrolują stan zabezpieczeń i prowadzą statystyki liczebności migrujących zwierząt. 

Największą wartością Wzgórz Dylewskich jest ich budowa geologiczna. Aby przybliżyć mieszkańcom okolic oraz turystom, na czym unikatowość ta polega, w sąsiedztwie najwyższego tutejszego wzniesienia, Dylewskiej Góry, w listopadzie 2015 roku otwarto Lapidarium Geologiczne. Przedsięwzięcie zrealizowane zostało przez Zespół Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich we współpracy z Olsztyńskim Centrum Edukacji Ekologicznej, Państwowym Instytutem Geologicznym w Warszawie oraz Nadleśnictwem Olsztynek.

W ramach dofinasowania z RPO WiM 2014-2020 prowadzone były warsztaty o dziuplakach i roli budek lęgowych w lasach, parkach i ogrodach. Połączone były z własnoręcznym składaniem budek lęgowych przez uczestników. Wykonane „sztuczne dziuple” uczestnicy zajęć zabierali ze sobą do domu. W podobny sposób, z tych samych środków finansowych prowadzone były zajęcia o bioróżnorodności ogrodów i roli dzikich zapylaczy, dla których budowane były hotele dla owadów pożytecznych przeznaczone do wykorzystania w ogrodach i na balkonach osób biorących udział w zajęciach. 

Edukacja przyrodnicza działa najlepiej, gdy można spotkać się z drugim człowiekiem i przyrodą twarzą w twarz. I do takiej formy edukatorzy byli zawsze przyzwyczajeni. Epidemia Covid-19 wymusiła poszukiwanie innych sposobów na przekazywanie wiedzy w taki sposób, by stracić jak najmniej z jakości nauczania i poznawania. W 2021 roku, dzięki dofinansowaniu z WFOŚiGW w Olsztynie ZPK zrealizował projekt SPOTKANIA Z PRZYRODĄ. Zasadniczą jego częścią była organizacja 20 spotkań online ze specjalistami z różnych dziedzin przyrodniczych. Udział w webinarach był dla słuchaczy bezpłatny. Wystarczyło w dniu i godzinie spotkania wykorzystać podany wcześniej link do strony wydarzenia. Większość wykładów udało się nagrać i są dostępne na kanale Youtube ZPK. Drugim elementem projektu było opracowanie warsztatów przyrodniczych dla dzieci z wykorzystaniem teatru kamishibai czyli pochodzącego z Azji teatru ilustracji. Pracownicy parku opracowali historię motyla rusałki pawika, namalowaną później przez ilustratorkę. Zajęcia o zależnościach międzygatunkowych motyli i roślin cieszyły się bardzo dużą popularnością i zainteresowaniem najmłodszych uczestników z przedszkoli i klas 1-3. 

Na co dzień, poza dodatkowymi projektami, pracownicy parku prowadzą zajęcia edukacyjne w odnowionej sali wystawowej, w zrewitalizowanym ogrodzie dydaktycznym w siedzibie ZPK w Jerzwałdzie oraz na ścieżkach dydaktycznych. Ze względu na to, że naczelną cechą obszaru parku jest niezwykła różnorodność gatunkowa roślin i zwierząt, wynikająca z dużej ilości akwenów wodnych o rozmaitej wielkości, żyzności oraz z obecności zwartych kompleksów leśnych, wyjściowym hasłem edukatorów jest ważność każdego organizmu oraz rola wody w trwałości całego ekosystemu. 

Działamy dalej…
W pracy edukacyjnej nie można się zatrzymać. Wciąż rodzą się nowe pomysły, nowe potrzeby, nowe problemy i nowe możliwości. Parki krajobrazowe to obszary chronione, gdzie ochrona polega przede wszystkim na kształtowaniu świadomości społecznej – dbałość o przyrodę „na własnym podwórku” nie musi być ani kosztowna, ani trudna. Trzeba się po prostu nauczyć. 

Redakcja całości: Nina Sokołowska ZPKPIiWD
Teksty z poszczególnych parków: Izabela Redman-Zalewska WPK, Hanna Kruk PKWE, Żaneta Słapińska PKPR, Ewa Śliwowska MPK