pl EN

Wpływ emisji komunikacyjnych na zdrowie człowieka i narzędzia do ich ograniczenia - przykłady projektów z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia w trosce o zdrowie społeczeństwa przychodzi z ekologicznymi rozwiązaniami, które mają przynieść poprawę jakości i czystości powietrza, a co z tym związane polepszeniu życia i zdrowia mieszkańców. Walka z kancerogennym benzo(a)pirenem, tlenkami węgla, azotu oraz pyłów PM10 i PM2.5 nieustannie trwa. Przedstawiciele Metropolii przychodzą z gotowymi rozwiązaniami projektowymi, które skutecznie pozwolą na zdecydowane kroki ku zdrowszej przyszłości. Rowery Metropolitalne oraz inne nowoczesne i innowacyjne rozwiązania zeroemisyjne pojazdów mechanicznych robią krok na przód w działaniach umożliwiając ograniczanie emisji komunikacyjnych w miastach.


 

Czym oddychamy?

Zanieczyszczenie powietrza w miastach jest odczuwalnym problemem, zwłaszcza w porze jesienno-zimowej. Szkodliwe związki, takie jak tlenki węgla, tlenki azotu oraz pyły zawieszone PM10 i PM2.5 oraz rakotwórczy benzo(a)piren emitowane są przez różne źródła: emisje z ogrzewania budynków (emisje powierzchniowe), emisje z transportu (emisje liniowe), emisje przemysłowe (emisje punktowe). Pomimo tego, iż pojazdy spalinowe emitują głównie tlenki azotu, to ich wzrastająca liczba powoduje, iż udział w zanieczyszczeniu powietrza pyłami również jest istotny. Spaliny samochodowe są dużo bardziej szkodliwe dla ludzi niż zanieczyszczenia pochodzące z przemysłu, wynika to z tego, że zanieczyszczenia motoryzacyjne rozprzestrzeniają się w dużych stężeniach na niskich wysokościach w bezpośrednim sąsiedztwie ludzi. W 2012 r. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) ogłosiła, że istnieje wystarczająco dużo dowodów naukowych, by uznać spaliny silników Diesla za rakotwórcze. Długotrwałe wdychanie tych zanieczyszczeń zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuca i prawdopodobnie na raka pęcherza moczowego. Najbardziej narażeni na szkodliwy wpływ spalin są pracownicy kolei i kierowcy ciężarówek. Według brytyjskich naukowców, o ile palenie papierosów powoduje 85 proc. przypadków raka płuca, to spaliny samochodowe u osób wolnych od nałogu tytoniowego mogą przyczyniać się do 5-7 proc. przypadków zachorowania na ten nowotwór. Główne zanieczyszczenia pochodzące z emisji transportowych to: dwutlenek węgla, tlenki azotu, tlenek węgla, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, benzen, pyły, ołów, platyna, ozon, dioksyny.

Związki chemiczne emitowane są przez samochody na dwa sposoby:

- pierwszy to emisja spalinowa - związana ze spalaniem paliwa i uwalnianiem się związków do powietrza przez rurę wydechową;

- drugi to emisja poza spalinowa – związana ze ścieraniem się opon, klocków i okładzin hamulcowych;

Skutki tych drugich są również niebezpieczne i szkodliwe, gdyż klocki hamulcowe (wykonane z różnego rodzaju metali ciężkich), a także opony (wykonane między innymi z kauczuku, sadzy, dodatków chemicznych oraz krzemionki) podczas ścierania powodują powstawanie niebezpiecznych pyłów.

Z rur wydechowych pojazdów samochodowych uwalniane są tlenki azotu i węgla (ich udział procentowy wynosi około 43% i 32 %), pyły zawieszone PM 2,5 (ich udział wynosi 11%) oraz pyły zawieszone PM10 (ich udział wynosi 4%), w tym również metale ciężkie, np. kadm, ołów i rtęć, miedź, chrom. Szczególnie silne właściwości trujące wykazuje ołów.

Zjawiskiem, które związane jest z ruchem samochodowym, przyczyniającym się bezpośrednio do zanieczyszczania powietrza, jest tzw. pylenie wtórne. Poruszające się pojazdy wprowadzają w ruch toksyczne cząstki oraz pyły, które wcześniej osiadły na jezdni. Najbardziej jest to odczuwalne w dni
bez opadów atmosferycznych, ponieważ deszcz pozwala zmyć pył z jezdni, zapobiegając w jakimś stopniu pyleniu wtórnemu. Również okres zimowy (bez śniegu) sprzyja powstawaniu pylenia wtórnego. Ważne jest regularne czyszczenie jezdni i cykliczne usuwanie zalegających na niej pyłów. Dodatkowo w zimie na jezdni może pojawić się sól drogowa wykorzystywana w celu zwiększenia przyczepności pomiędzy oponą i jezdnią. Chlorki sodu również negatywnie wpływają na środowisko, powodując zanik wegetacji roślin w pobliżu drogi.

Kolejnym czynnikiem mającym wpływ na rodzaj i wielkość emisji zanieczyszczeń jest rodzaj zużywanego paliwa oraz wiek i stan techniczny pojazdów. Samochody z silnikiem Diesla emitują znacznie większą ilość szkodliwych związków niż samochody z silnikiem benzynowym. Dodatkowo starsze i bardziej wyeksploatowane pojazdy nie posiadają wystarczających zabezpieczeń przed nadmierną emisją (np. katalizatory starszego typu lub katalizatory uszkodzone, zużyte filtry). Nowe pojazdy są mniej szkodliwe dla środowiska, głównie ze względu na zastosowanie nowoczesnych rozwiązań technicznych, dzięki którym mogą spełnić obowiązujące restrykcyjne normy emisji spalin (np. obecną normę EURO6 i projektowaną normę EURO6+). Pojazdów już obecnych na drogach takie normy nie dotyczą, przyzwalając na możliwość nadmiernej emisji szkodliwych związków. Wart wspomnieć tutaj o ogólnoświatowej aferze koncernu Volksvagena potocznie zwaną „Dieselgate”, z września 2015 r. kiedy to Agencja Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych stwierdziła, że Volkswagen celowo zaprogramował turbodoładowane silniki wysokoprężne z bezpośrednim wtryskiem paliwa tak, aby uruchamiać ograniczenia ich emisji tylko podczas laboratoryjnych badań, które odbywa się w celu spełnienia norm amerykańskich podczas badań regulacyjnych. W rzeczywistości silniki, o których mowa emitowały nawet 40 razy więcej tlenków azotu niż sądzono. W latach 2008-2015 Volkswagen wdrożył to oprogramowanie w około 11 milionach samochodów na całym świecie, w tym 500 tys. w Stanach Zjednoczonych – sprawa skończyła się procesem przed federalnym Trybunałem Sprawiedliwości w Karlsruhe, który wydał wyrok zmuszający koncern do wypłaty odszkodowań swoim klientom. Obecnie dwoma najpopularniejszymi paliwami są benzyna oraz olej napędowy, które podczas spalania emitują szkodliwe dla człowieka związki. Jednakże badania wskazują olej napędowy jako źródło większego zanieczyszczenia. Aby zminimalizować to negatywne oddziaływanie, producenci pojazdów silnikowych stosują różnego rodzaju filtry i katalizatory, które mają redukować ilość szkodliwych związków wydostających się z rury wydechowej. Dodatkowo od 1993 roku Unia Europejska wprowadziła Europejski Standard Emisji Spalin, co niejako wymusza wdrożenie efektywniejszych rozwiązań w celu spełnienia norm emisji spalin. Wartości stężeń zanieczyszczeń w sąsiedztwie głównych ciągów komunikacyjnych są nieporównywalnie większe niż na terenach, które są odseparowane od dróg.

Przebywając w bezpośrednim sąsiedztwie ciągów komunikacyjnych narażeni jesteśmy na poważne konsekwencje zdrowotne.

 

Na poboczach dróg oraz w ciągach pieszych występują bardzo duże stężenia kancerogenów [czynników rakotwórczych - KL], 1, 3- butadienu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (PAH) zaadsorbowanych na cząstkach pyłu.

Przedostają się one w dużych ilościach do naszego organizmu przez drogi oddechowe, ale również osiadają na odzieży.

Część emitowanych spalin i pyłów osiada w pobliżu drogi. Badania pokazały, że co prawda w odległości 50 metrów od drogi poziom zanieczyszczeń zawartych w glebie spada, ale i tak gleby są zanieczyszczone nawet w odległości 500 metrów od drogi.

Narażenie na powyższe zanieczyszczenia ma swoje skutki zdrowotne, oddziaływają one na organy wewnętrzne, system nerwowy i krążenie, wywołując lub zaostrzając takie dolegliwości jak choroby górnych i dolnych dróg oddechowych, niewydolność płuc, niewydolność układu krążenia, zawały serca, astma, lęki, zawroty głowy i zmęczenie.

Objawy zatrucia ołowiem: w szczególności bóle głowy i brzucha, nudności, wymioty, lęki i zaburzenia pamięci oraz trudności w koncentracji. Ołów odkłada się w wątrobie i kościach, uszkadza również nerki.

Objawy zatrucia kadmem: uszkodzenie nerek, uszkodzenie wątroby, uszkodzenie jelit, niedokrwistość, choroba nadciśnieniowa, zmiany w układzie krążenia, odwapnienie kości, a nawet powikłania ciąży. Kadm wykazuje działanie kancerogenne, wdychany do płuc wywołuje raka płuc, natomiast po dostaniu się do układu pokarmowego wywołuje nowotwory układu krwionośnego, guza prostaty czy jąder.

Objawy zatruciem miedzią: w dużych ilościach powoduje zaburzenia w układzie pokarmowym oraz uszkodzenie wątroby i nerek.

Objawy zatrucia chromem: przekroczenie stężeń fizjologicznych jest czynnikiem alergicznym a nawet rakotwórczym. Związki chromu uszkadzają układ pokarmowy, powodują zmiany skórne, wykazują działanie mutagenne, embriotoksyczne i teratogenne.

Objawy zatrucia rtęcią: związki rtęci intensywnie kumulowane są w nerkach, wątrobie i układzie nerwowym. Metylortęć łatwo przenika do mózgu i poraża zakończenia nerwów czuciowych. W wyniku ekspozycji na opary rtęciowe może dojść do zatrucia a nawet śmierci.

 

Źródła : artykuł doktor hab. Moniki Łapuszańskiej Dawid, prof.nadzw.

https://ncez.pl/aktywnosc-fizyczna/osoby-dorosle/zanieczyszczenia-powietrza-a-zdrowie-i-aktywnosc-fizyczna

 

 

Kancerogenne działanie emisji komunikacyjnych

 

Większość wymienionych powyżej substancji przedostających się do naszych organizmów z emisji zanieczyszczeń drogowych określane są jak kancerogenne. W ciągach komunikacyjnych stężenie kancerogenów w powietrzu jest przeciętnie pięć razy wyższe niż w pozostałych częściach miasta.

Mieszkańcy narażeni na częstą ekspozycję wzdłuż ulic o ruchu powyżej 30 tys. pojazdów dziennie zapadają na choroby nowotworowe o 34% częściej niż przeciętnie. Dla niektórych schorzeń, takich jak rak jelita cienkiego, czy jelita grubego, ryzyko jest aż o 68% wyższe.

Zachorowania dzieci na raka są prawie dwukrotnie częstsze w miastach niż na obszarach wiejskich. Szczególnie narażone są na działanie substancji szkodliwych emitowanych w spalinach właśnie dzieci. Wynika to z tego, że są niższe od dorosłych i ich usta i nosy znajdują się na wysokości największego stężenia zanieczyszczeń, mają mniejszą masę ciała oraz wykazują większą aktywność oddechową, dodatkowo ich układ odpornościowy nie jest jeszcze całkowicie wykształcony przez co mocniej reagują na działania substancji trujących i drażniących. Przy ruchliwych ulicach (na wysokości głowy dziecka - 1,20 m nad ziemią) stężenie pyłów odpowiada ryzyku zachorowania od 63 do 147 osób na 1000.

 

 

źródło: broszura/poradnik opracowana przez Krakowski Alarm Smogowy KK_KAS_Poradnik_Broszura_210x297mm_2018_11_21_web.pdf (smoglab.pl)

 

Najbardziej aktualne (mierzone co godzinę) i zebrane w jednym miejscu dane o jakości powietrza, dostępne są na stronach internetowych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska: http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current. Znajduje się tam również informacja o aplikacjach mobilnych, dzięki którym dane o stanie jakości powietrza udostępniane są “od ręki” w przystępnej graficznie formie: http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/mobile_app.


 

Co zrobić aby w miastach oddychało się lepiej?

Działania umożliwiające ograniczanie emisji komunikacyjnych w miastach:

  1. Ograniczanie ruchu samochodowego w centrach miast – jest to możliwe dzięki wprowadzaniu min. stref płatnego parkowania, stref ograniczonego ruchu, stref TEMPO30, stref czystego transportu, wydzielenie pasów ruchu, ITS (Intelligent Transportation System),
  2. Rozwój i promocja komunikacji zbiorowej - autobus oraz bus, który emituje niewiele większą ilość spalin niż samochód osobowy, przewozi tyle osób, ile 70 samochodów w mieście i 30 samochodów poza miastem. Jeszcze korzystniej na tle samochodów osobowych wypada pociąg. Kolej jest bowiem jednym z najbardziej ekologicznych środków transportu; decydując się na kolej unikamy korków, które generują bardzo duże stężenia zanieczyszczeń. Podróż koleją jest stosunkowo niedroga, jedynym kosztem ponoszonym przez pasażera jest kupno biletu. Korzystanie z komunikacji miejskiej jest korzystniejsze, bo unikamy konieczności poszukiwania miejsca parkingowego oraz ponoszenia opłat (jeśli jest strefa), a ponadto z perspektywy całego systemu i miejskości: przyczyniamy się do poszanowania przestrzeni miejskiej, która lepiej żeby służyła pieszym a nie samochodom m.in. przez to wprowadza się strefy wolne od samochodów. Wydatki jakie ponosi pasażer przemieszczający się komunikacją miejską są zdecydowanie mniejsze, zwłaszcza jeśli policzymy całkowity koszt utrzymania samochodu wraz z naprawami, ubezpieczeniami, a nie tylko kosztem paliwa. Ceny biletów autobusowych są niższe oraz obowiązują ulgi dla seniorów i studentów, a nawet zwolnienia z opłat dla uczniów (w Zarządzie Transportu Metropolitalnego wszystkie dzieci do 16-go roku życia). Kolejną zaletą jest dostępność. Do tego, aby używać komunikacji miejskiej nie trzeba mieć własnego samochodu oraz nie trzeba również mieć prawa jazdy.
  3. Wyzwaniem jest podniesienie konkurencyjności czasu przejazdu komunikacją zbiorową do czego mogą służyć na przykład buspasy ale także omówione powyżej strefy płatnego parkowania, które skutecznie mogą zmniejszyć ilość podróży wykonywanych indywidualnym transportem kołowym. Infrastruktura komunikacji rowerowej i elektrycznych hulajnóg– alternatywę dla zbiorkomów stanowią systemy wypożyczalni rowerów. Alternatywą, ale na krótkich odcinkach (rowerem zwykłym max 5-6 km, elektryk 10 km, hulajnoga) w systemie raczej rower hulajnoga to jest ta tak zwana ostatnia mila, czyli dojazdowo na stację i potem komunikacja zbiorowa. Rowerzysta korzystający z roweru miejskiego, może go wypożyczyć i oddać w dowolnej stacji. Autoryzacja i rozliczenie czasu jazdy rozliczana jest przez specjalny system. System elektrycznych hulajnóg działa analogicznie jak system rowerów.
  4. Ecodriving – w celu ograniczania emisji komunikacyjnej kierowców uczy się ekonomicznej i ekologicznej jazdy samochodem. Są to lekcje ecodrivingu, podczas których kierowcy uczą się, jak odpowiednio zmieniać biegi, jeździć płynnie i korzystać z urządzeń elektrycznych w samochodzie.
  5. Carpooling – wspólne przejazdy pasażerskie polegające na zwiększeniu liczby pasażerów w jednym pojeździe, poprzez kojarzenie osób podróżujących na tej samej trasie. Optymalizacja miejsc parkingowych, kosztów podróży i parkowania i tym samym przyczynia się do zmniejszenia śladu węglowego.
  6. Promocja pojazdów hybrydowych i elektrycznych - pojazdy hybrydowe generują mniejsze zużycia paliwa, mniejszą emisję gazów cieplarnianych i mniejszy poziom hałasu. Rozwinięciem hybryd są tzw. PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicles). Ich akumulatory ładuje się z gniazdka. Taki napęd jest wystarczający na jazdę po mieście bez konieczności uruchamiania silnika spalinowego.
  7. Promocja paliw ekologicznych (alternatywnych) – CNG (ang. Compressed Natural Gas) to sprężony i magazynowany pod wysokim ciśnieniem gaz ziemny. Największym problemem dla osoby zainteresowanej użytkowaniem samochodu z instalacją CNG jest szczątkowa sieć stacji tankowania metanu. Biopaliwo, pozyskiwane z materii organicznej lub hodowli zwierząt, zyskuje coraz większe znaczenie jako zamiennik tradycyjnego oleju napędowego, paliw żeglugowych czy lotniczych. Jednak nadal stanowi tylko ułamek całkowitej ilości używanego paliwa. Wodór wyróżnia potencjał czystej formy energii. Energia jest wytwarzana w wyniku reakcji chemicznej między wodorem a tlenem, której ubocznym produktem jest jedynie para wodna. Jest to technologia w dużym stopniu w fazie rozwoju i uznawana jako preferowana szczególnie na obszarach miejskich.


 

Wiedza Źródłowa:

  1. https://mappingair.meteo.uni.wroc.pl/2020/04/zanieczyszczenia-z-transportu/
  2. Link do Sprawozdania Specjalnego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego pt. Zanieczyszczenie powietrza – nasze zdrowie nadal nie jest wystarczająco chronione: https://op.europa.eu/webpub/eca/special-reports/air-quality-23-2018/pl/
  3. https://www.gov.pl/web/infrastruktura/projekt-strategii-zrownowazonego-rozwoju-transportu-do-2030-roku2
  4. J. Jedrak, E. Konduracka, A.J.Badyda, P. Dąbrowiecki: Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, Krakowski Alarm Smogowy
  5. Link do raportu Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii:
  6. https://www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/ogromne-koszty-zdrowotne-i-finansowe-smogu-z-niskiej-emisji-mpit-przedstawilo-raport
  7. Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2019 (GIOŚ, Warszawa 2020)
  8. Roczna ocena jakości powietrza w województwie śląskim. Raport wojewódzki za rok 2019. (GIOŚ, Katowice 2020)
  9. https://infosmog.pl/
  10. https://300gospodarka.pl/explainer/strategiczne-oszustwo-volkswagena-o-co-chodzi-w-aferze-dieselgate-i-wyroku-niemieckiego-trybunalu-sprawiedliwosci


 

Przykłady projektów w GZM:

  • Rower Metropolitalny - to planowana sieć wypożyczalni, która pozwoli zintegrować transportowo obszar GZM. Będzie to jeden z większych systemów tego typu w Europie - według szacunków utworzy go ok. 8 tys. rowerów IV generacji (tzw. smart bike), ok. 940 stacji oraz długoterminowa wypożyczalnia rowerów ze wspomaganiem elektrycznym. Jednym z założeń jest również to, aby wypożyczalnia była całoroczna, ponieważ rower w systemie transportu GZM ma służyć przede wszystkim celom komunikacyjnym. Utworzenie jednolitego systemu pozwoli na łatwiejsze przemieszczanie się pomiędzy gminami, co odgrywać może kluczową rolę w kontekście zrównoważonej mobilności miejskiej. Utworzenie sieci Roweru Metropolitalnego nie jest jedynym działaniem z zakresu polityki rowerowej. W miastach Metropolii już wcześniej funkcjonowały wypożyczalnie klasycznych rowerów miejskich, które umożliwiały użytkowanie pojazdów w obrębie danej gminy. My natomiast, aby uczynić rower publiczny bardziej dostępnym, podpisaliśmy umowę z operatorem tych systemów, dzięki której wypożyczalnie zaczęły działać międzymiastowo. Teraz wypożyczając rower w Tychach czy Chorzowie, można go bez konsekwencji oddać do wypożyczalni w Katowicach czy Sosnowcu. Wcześniej tego typu działanie było niemożliwe. W ramach projektów rowerowych Metropolia planuje system velostrad, który ma połączyć miasta GZM. Do realizacji tej inwestycji zostaną wykorzystane tereny poprzemysłowe i nieczynne trasy kolejowe. Rowerzyści będą mogli wygodnie przemieszczać się szeroką trasą, oddzieloną od ruchu samochodów i pieszych. Przy realizacji inwestycji będą zastosowane metropolitalne „Standardy i wytyczne kształtowania infrastruktury rowerowej”. Dokument ten zawiera jednolite zalecenia i propozycje rozwiązań technicznych oraz organizacji ruchu na trasach rowerowych. Głównymi celami projektu jest budowa bezpiecznych i komfortowych dróg rowerowych o charakterze metropolitalnym (międzygminnym), spopularyzowanie roweru jako środka transportu, jak również stworzenie alternatywy dla samochodu i uzupełnienie komunikacji publicznej.

  • Elektromobilność - Metropolia stawia na nowoczesne i innowacyjne rozwiązania, które przyczyniają się do podnoszenia jakości życia, w tym poprzez dbałość o środowisko naturalne i powietrze. Rozwój elektromobilności stwarza perspektywy na poprawę jakości powietrza oraz nowe miejsca pracy w gałęzi przemysłu, tworzonej dla produkcji pojazdów bezemisyjnych. Realizacja projektu rozwoju elektromobilności pozwoli wdrożyć politykę Nowy Zielony Ład dla Europy zakładającą koncepcje neutralnej klimatycznie Europy do 2050 roku. Metropolia realizuje również projekt zakupu 32 autobusów elektrycznych w ramach programu Gepard II. Przedmiotem tych działań jest też uruchomienie dwustanowiskowych, mobilnych stacji ładowania oraz punkty szybkiego ładowania. Zakupione pojazdy obsługiwać będą obszar całej GZM, w szczególności linie w Gliwicach, Katowicach, Sosnowcu i Tarnowskich Górach. Projekt realizowany jest jako działanie pilotażowe, stanowiące pierwszy etap wdrażania systemu bezemisyjnego transportu w ramach Metropolii. Dążenie do neutralności klimatycznej jest szansą dla rozwoju technologii wodorowej. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia odpowiada za rozwój istotnych obszarów gospodarczych regionu, między innymi za organizację transportu metropolitalnego i jest zainteresowana upowszechnianiem autobusów zasilanych ogniwami paliwowymi oraz współpracą z partnerami w celu rozwoju sieci tankowania. Autobusy zasilane wodorem mają dużo większe zasięgi niż te na tradycyjne baterie. Nie potrzebują też tak rozbudowanej sieci ładowania, co jest szczególnie ważne, gdy na ulice GZM wyjeżdża codziennie 1500 pojazdów. Wykorzystanie wodoru jest częścią strategii GZM w zakresie rozwoju elektromobilności obok upowszechniania pojazdów o napędzie elektrycznym oraz roweru jako pełnoprawnego i alternatywnego środka transportu publicznego. Stąd uruchomienie projektu „Hydrogen GZM”. W ramach tej inwestycji Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia zaplanowała zakup 20 autobusów zasilanych paliwem wodorowym. Zastosowanie wodoru w transporcie publicznym ma podwójne znacznie. Poza aspektem ekologicznym, chodzi o jego wydajność. Czas tankowania autobusów zasilanych ogniwami paliwowymi jest kilkukrotnie krótszy niż pojazdów bateryjnych, a na jednym tankowaniu mogą przejechać nawet dwa razy dłuższy dystans. Efektem ekologicznym projektu będzie zmniejszenie emisji dwutlenku węgla (1 098,50879 Mg/rok) i tlenków azotu (0,60894 Mg/rok) oraz ograniczenie emisji pyłów PM10, czyli o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (0,002346 Mg/rok).

  • Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej –dokument strategiczny z perspektywą 30-letnią, wyznaczający kierunki, zasady i cele polityki mobilnościowej gmin GZM i Subregionu Centralnego, zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju. Proces tworzenia nowego planu zrównoważonej mobilności miejskiej (ang. SUMP Sustainable Urban Mobility Plan) opieramy na dialogu z mieszkańcami, osobami odpowiedzialnymi za mobilność w gminach oraz jednostkami gminnymi zajmującymi się szeroko aspektami mobilności – zarządcy dróg. Jednym z celów SUMP jest wdrożenie takich rozwiązań, które doprowadzą to sytuacji, w której transport zbiorowy będzie pierwszym wyborem w codziennych podróżach. Podstawowym narzędziem będzie Kolej Metropolitalna, która z uwagi na rozwiniętą sieć linii kolejowych będzie stanowić kręgosłup sieci transportowej z założeniem integracji wszystkich środków transportu. Mobilność jest ściśle związana z jakością życia w Metropolii, im więcej osób przemieszcza się w sposób zrównoważony, tym więcej miejsca w miastach na zieleń, usługi, przestrzeń dla ludzie. Dlatego wdrażane rozwiązania zawsze odwoływać będą się to tego w jak nam się żyje w GZM.

  • Metropolitalny Fundusz Solidarności i Program Ograniczania Niskiej Emisji - Istotą projektów jest niwelowanie różnic w rozwoju społeczno-gospodarczym gmin Metropolii poprzez finansowe wsparcie projektów inwestycyjnych, mających na celu poprawę jakości i komfortu życia mieszkańców. Realizowane są projekty o szerokim zakresie, związane m.in. z modernizacją infrastruktury drogowej, oświetlenia, rewitalizacją przestrzeni publicznych z rekultywacją terenów zielonych, a także inwestycje związane z termomodernizacją czy gospodarką wodno-kanalizacyjną oraz niską emisją. Zrealizowany w 2018 roku, pierwszy MFS, dysponował najwyższą kwotą - 100 mln zł. Oprócz realizacji 123 projektów, fundusz przyczynił się do budowy świadomości metropolitalnej, dając sygnał, że wszystkie gminy mają równe szanse w rozwoju. W kolejnych latach pieniądze przeznaczono na zwalczanie niskiej emisji oraz realizację inwestycji. Działania związane z poprawą jakości powietrza w Metropolii, to wyzwanie mogące znacząco podnieść komfort życia w tworzących ją miastach i gminach. Ważnym z instrumentów, wspierających te działania, jest „Program na rzecz ograniczania niskiej emisji”. W jego ramach do końca 2021 roku gminy otrzymały dotacje o łącznej wysokości ponad 100 mln zł. Metropolia wspiera w ten sposób inwestycje, których celem jest szeroko pojęte ograniczenie niskiej emisji i dążenie do poprawy jakości powietrza również w kontekście zmian nawyków mobilnościowych. Chodzi zatem nie tylko o działania związane z modernizacją systemów grzewczych czy zwiększeniem efektywności energetycznej budynków komunalnych, ale również inwestycje związane np. z rozbudową infrastruktury rowerowej, czy zakupem niskoemisyjnych pojazdów komunikacji miejskiej. Program polega na wsparciu inicjatyw gmin członkowskich poprzez udzielenie dotacji celowej na dofinansowanie ich zadań i zakupów inwestycyjnych, związanych z ograniczaniem niskiej emisji.


 


 

To menu pozwala przejść do innej podstrony w tym rozdziale

Zielona Kolej dla zielonych regionów