Elektroniczna baza informacji rynku energii elektrycznej

3 lipca br. weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo energetyczne, która wprowadza do polskiej elektroenergetyki funkcję Operatora Informacji Rynu Energii (OIRE) – objęły ją Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE). PSE jako OIRE wdrożą, a następnie będą administrować Centralnym Systemem Informacji Rynku Energii (CSIRE).

Centralny System Informacji Rynku Energii

W CSIRE będą gromadzone oraz przetwarzane informacje rynku energii niezbędne do realizacji procesów rynku energii elektrycznej, takich jak zmiana sprzedawcy energii elektrycznej czy też dokonywanie rozliczeń za jej sprzedaż oraz dostarczanie. Dzięki ujednoliceniu standardów informacji oraz automatyzacji ich przetwarzania zostaną usprawnione i przyspieszone procesy realizowane na detalicznym rynku energii elektrycznej w Polsce. Odbiorcy zyskają szerokie możliwości bezpłatnego dostępu do informacji, które ich dotyczą, w szczególności do danych pomiarowych energii elektrycznej.

Informacje przetwarzane w CSIRE będą udostępniane podmiotom uprawnionym do ich uzyskania, w tym m.in. odbiorcom końcowym, wytwórcom, posiadaczom magazynów energii, których te informacje dotyczą, OSP i OSD w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań, sprzedawcom energii w zakresie niezbędnym do dokonywania rozliczeń za energię elektryczną z użytkownikami systemu elektroenergetycznego, czy Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki w zakresie niezbędnym do rozstrzygania indywidualnych spraw.

CSIRE przyniesie korzyści wszystkim uczestnikom rynku – konsumentom, prosumentom, sprzedawcom energii, operatorom sieci dystrybucyjnej i operatorowi sieci przesyłowej. Przyczyni się do efektywniejszego wykorzystywania energii – zarówno przez indywidualnego klienta, jak również na poziomie krajowego systemu elektroenergetycznego.

Korzyści dla uczestników rynku

Przewiduje się, że system zwiększy konkurencję na rynku energii elektrycznej. Zmiana sprzedawcy stanie się prostsza i szybsza, a oferty będą mogły być szyte na miarę. Konsumenci będą mieli zapewniony dostęp do systemu poprzez specjalny samoobsługowy portal internetowy, w którym znajdą się informacje związane z ich punktem poboru energii (PPE), takie jak: wielkość mocy umownej, grupa taryfowa, aktualny sprzedawca energii oraz informacje na temat pobranej lub wytworzonej w PPE energii. Dane te będą mogły służyć do efektywniejszego indywidualnego zarządzania zużyciem energii oraz do doboru odpowiedniej taryfy i preferowanego sprzedawcy. Każdy konsument będzie mógł udostępnić swoje dane potencjalnemu sprzedawcy, aby ten dopasował ofertę do jego potrzeb.

Obecnie niewiele osób w Polsce decyduje się na zmianę sprzedawcy. Zgodnie z danymi URE za rok 2020, w Polsce niecały milion odbiorców (ok. 5,5 proc.) z ogólnej liczby 18 mln odbiorców zmieniło sprzedawcę. Dla porównania w Wielkiej Brytanii w samym 2020 r. zrobiło to blisko 20 proc. odbiorców (ok. 6 mln). CSIRE ułatwi przeprocesowanie takiej zmiany, ponieważ wszystkie informacje będą przekazywane w zestandaryzowanej formie elektronicznej, co przyspieszy obieg informacji między uczestnikami rynku. Dzięki temu proces zmiany dostawcy energii docelowo będzie mógł być zrealizowany w zaledwie 24 godziny.

Wdrożenie systemu przyczyni się do ujednolicenia standardu procesów oraz komunikacji na rynku energii, co przełoży się na większą transparentność tych procesów, gdyż wszyscy uczestnicy rynku będą funkcjonować na takich samych zasadach. CSIRE obniży barierę wejścia na rynek nowych podmiotów świadczących usługi w sektorze elektroenergetycznym, co przyczyni się dodatkowo do zwiększenia konkurencji. W przyszłości system będzie mógł być rozwijany i poszerzany o nowe usługi.

CSIRE przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE). Obecnie prognozowanie generacji rozproszonej do celów bilansowania KSE jest ograniczone. CSIRE poprzez zgromadzenie zagregowanych danych pomiarowych umożliwi efektywniejsze wykorzystanie zasobów wytwórczych i planowanie pracy krajowego systemu elektroenergetycznego.

Nowa rola i zadania OSP

Nowelizacja ustawy Prawo energetyczne oraz nowa funkcja PSE nakładają na spółkę nowe obowiązki. Podstawowym zadaniem PSE jako Operatora Informacji Rynku Energii jest budowa i wdrożenie, a następnie utrzymanie oraz rozwój CSIRE. Dodatkowo PSE będą odpowiadały za bieżącą aktualizację standardów wymiany informacji (SWI) oraz ich dostosowywanie do zmieniających się wymogów prawa, a także obsługę i bieżącą współpracę z interesariuszami CSIRE, dbałość o jakość oraz kompletność przetwarzanych w CSIRE danych dotyczących ok. 18 mln odbiorców oraz punktów pomiarowych, jak również powiązanych z nimi danych pomiarowych. PSE jako Operator Sieci Przesyłowej będzie również na bieżąco przekazywać do CSIRE dane pomiarowe oraz informacje nt. zawartych umów przesyłowych.

Element transformacji rynku

Prace nad nowelizacją ustawy Prawo energetyczne, a także decyzja o utworzeniu CSIRE i zobowiązaniu do tego PSE zostały podjęte w 2018 r. W trwające prace projektowe poza PSE zaangażowanych jest wiele podmiotów, m.in. Urząd Regulacji Energetyki, Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE) oraz Towarzystwo Obrotu Energią (TOE).

Projekt stanowi element dostosowywania polskiego rynku energii do wymogów unijnych, a dokładniej realizacji obowiązków nałożonych na kraje członkowskie UE w art. 23 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej.

Kolejne kroki

PSE prowadzą obecnie przetarg na wybór wykonawcy systemu. W ciągu półtora roku zostaną opracowane niezbędne zmiany w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej, której częścią będą Standardy Wymiany Informacji. Jest to dokumentacja, która szczegółowo opisuje sposób realizacji procesów rynku energii, w tym zakres informacji wymienianych za pośrednictwem CSIRE. Ostateczny dokument będzie zatwierdzony przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Zgodnie z ustawą, w ciągu 30 miesięcy od jej wejścia w życie, podmioty rynku energii muszą przekazać do OIRE informacje o punktach pomiarowych niezbędne do konfiguracji CSIRE, a w terminie 33 miesięcy zawrzeć z PSE umowy o korzystanie z CSIRE. W ramach prac konieczne będzie również podpisanie umów pomiędzy PSE a wszystkimi podmiotami profesjonalnymi (OSD, sprzedawcy energii, itd.), którzy będą korzystać z systemu.

Zgodnie z harmonogramem określonym w Pe, CSIRE zacznie funkcjonować po 36 miesiącach od dnia wejścia w życie ustawy, czyli w lipcu 2024 roku.

Szczegóły dotyczące projektu można znaleźć na stronie.

Prezentacja z najważniejszymi informacjami jest dostępna tutaj.