Dynamiczny rozwój morskiej energetyki wiatrowej

Morska energetyka wiatrowa (MEW) to jeden najszybciej rozwijających się obszarów energetyki na świecie. Wynika to z coraz większego zainteresowania zieloną energią w związku z troską o środowisko naturalne, a także koniecznością dywersyfikacji źródeł wytwarzania energii. Za rozwojem morskiej energetyki wiatrowej przemawia wiele argumentów, a potencjał tego rynku jest ogromny i będzie rósł. W plany rozwoju offshore doskonale wpisuje się potencjał Morza Bałtyckiego – określnie „wietrzny Bałtyk” oddaje charakter tego akwenu.

Budowa MEW to szansa dla dziedzin które szybko reagują na wyzwania tego sektora. Są to przede wszystkim branże technologiczne, przemysł stoczniowy oraz inżynieria materiałowa. Rozwój nowych technologii, specjalistycznych zawodów oraz badań, wpisuje się w ten scenariusz.

Dynamika rozwoju morskich farm wiatrowych wynika z zapotrzebowania rynku energii, co z kolei skutkuje ciągłym doskonaleniem technologii (głównie w zakresie wytrzymałości materiałów), wzrostu mocy jednostkowej turbin wiatrowych oraz wyższą sprawnością przetwarzania energii w tych źródłach.

Morska energetyka wiatrowa w Polsce w 2021 r.

Według danych organizacji WindEurope potencjał morskiej energetyki wiatrowej na Morzu Bałtyckim szacowany jest na poziomie 83GW, z czego na polską część tego akwenu przypada teoretycznie około 28GW. Część z tego potencjału (około 17GW) została już ujęta w planie zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i polskiej wyłącznej strefy ekonomicznej (PZPPOM) w ramach którego wyznaczono łącznie 21 akwenów dedykowanych dla pozyskiwania energii odnawialnej z morskich farm wiatrowych.

W czerwcu 2021 r. prezes URE wydał decyzję w sprawie przyznania wsparcia dla pierwszej fazy realizacji projektów offshore (5,9 GW). Wsparcie ma formę kontraktu różnicowego i jest wydawane na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 2020 r. o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (tzw. ustawa offshore). Wytwórcy, którzy otrzymali kontrakt różnicowy, mają prawo do pokrycia ujemnego salda ceny energii elektrycznej. Podstawą rozliczenia jest cena maksymalna, określona przez rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska na poziomie 319,60 zł/MWh.

Sytuacja geopolityczna, a cele neutralności klimatycznej PKN ORLEN

Wojna w Ukrainie ma obecnie duży wpływ na postrzeganie rozwoju morskiej energetyki wiatrowej i roli MEW jako kluczowego elementu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w regionie. Obecna sytuacja każe zweryfikować wielu krajom europejskim podejście do rozwoju energetyki odnawialnej w kontekście bezpieczeństwa energetycznego. Działania na wschodzie nie wpływają jednak na cele osiągnięcia neutralności klimatycznej, które przyjął PKN ORLEN w swojej strategii do 2030 r. - te są nadal aktualne.

Skutki pandemii COVID-19 i rosyjskiej agresji na Ukrainę, wysoka inflacja, rosnące ceny surowców, w tym stali, przerwanie łańcuchów dostaw oraz usług przemysłowych stawiają przed inwestorami nowe, poważne wyzwania w realizacji projektów. Znacząco zmieniła się również sytuacja na rynku energii od czasu, gdy wprowadzano rozporządzenie określające cenę maksymalną dla pierwszej fazy wsparcia. Te czynniki wskazują na potrzebę zweryfikowania kwestii regulacyjnych oraz przyśpieszenia procesu wydawania pozwoleń lokalizacyjnych dla projektów w polskiej strefie Bałtyku. Postulowane zmiany są bardzo ważne dla inwestorów ze względu na potrzebę dotrzymania, ambitnych harmonogramów inwestycyjnych.

Dla PKN ORLEN inwestowanie w morską energetykę wiatrową jest działaniem strategicznym i wpisuje się w długoletnie plany inwestycyjne koncernu. Ma stwarzać podstawę do tego, aby PKN ORLEN mógł umocnić się jako największy koncern multienergetyczny w naszym regionie. Realizacja morskich farm wiatrowych na polskiej części Bałtyku ma szansę odegrać kluczową rolę w transformacji energetycznej Polski.

Plany dotyczące budowy nisko- i zeroemisyjnych mocy energetycznych opierane są na najbardziej efektywnych technologiach, umożliwiających sprawny i efektywny rozwój tego sektora. Grupa ORLEN planuje stać się jednym z liderów w offshore m.in. dzięki realizacji Strategii do 2030 roku. Według przyjętych założeń do końca dekady na inwestycje w nowoczesną energetykę, , koncern planuje przeznaczyć 47 mld zł. Rozwijane będą przede wszystkim inwestycje w morską i lądową energetykę wiatrową oraz farmy fotowoltaiczne.

Do 2030 roku koncern planuje portfel odnawialnych źródeł energii o łącznej mocy 2,5 GW (liczonych wg udziałów Grupy ORLEN).

Grupa ORLEN złożyła 11 wniosków o nowe lokalizacje

W listopadzie 2021 r. Ministerstwo Infrastruktury rozpoczęło publikację ogłoszeń o możliwości składania wniosków o pozwolenia lokalizacyjne w ramach tzw. II fazy projektów offshore. Dotyczy to wydania nowych pozwoleń dla morskich farm wiatrowych. Mowa o 11 lokalizacjach wyznaczonych dla drugiej fazy wsparcia w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Polskich Obszarów Morskich, których szacowany potencjał do wybudowania instalacji energetyki wiatrowej wynosi ok. 10-11 GW mocy. Inwestorzy, którzy uzyskają pozwolenia, będą mogli wziąć udział w planowanych na 2025 r. oraz 2027 r. aukcjach, pozwalających uzyskać prawo do kontraktu różnicowego i pokrycia ujemnego salda. Łączny wolumen przewidziany w tych aukcjach to 5 GW.

Z obiektywnych względów projekty MFW są jednymi z najatrakcyjniejszych projektów energetycznych, co również znajduje odzwierciedlenie w obecnym procesie przyznawania PSzW (Pozwolenie na Wznoszenie i Wykorzystywanie Sztucznych Wysp), który cechuje się bardzo wysoką konkurencyjnością i dużym zainteresowaniem firm polskich oraz zagranicznych. Szerokie zainteresowanie procesem PSzW przekłada się jednak na konieczność zaangażowania istotnych zasobów Ministerstwa Infrastruktury oraz innych ustawowo zobowiązanych organów w celu efektywnego przeprowadzenia procesu oceny złożonych wniosków oraz realizacji postępowania rozstrzygającego. Efektywne przeprowadzenie procesu przyznawania pozwoleń PSzW jest szczególnie istotne w związku z koniecznością przeprowadzenia szeregu działań pozwalających na optymalne i konkurencyjne cenowo przygotowanie projektów MFW do aukcji, z których pierwsza odbędzie się już w 2025 roku. Wśród działań warunkujących udział w aukcji jest pozyskanie decyzji środowiskowej poprzedzone czasochłonnymi badaniami środowiskowymi.

Grupa ORLEN złożyła 11 wniosków o koncesje w ramach wszystkich nowych lokalizacji pod budowę farm wiatrowych w polskiej strefie ekonomicznej Bałtyku. Łączna moc, możliwa do uzyskania na tych obszarach objętych wszystkimi wnioskami, szacowana jest na ponad 10 GW. Koncern, zgodnie z zapowiedziami, chce pozyskać jak najwięcej z nich. Im więcej lokalizacji stanie się udziałem Grupy ORLEN, tym większa będzie skala i tempo transformacji energetycznej koncernu. Dlatego rozbudowa potencjału energetycznego na Bałtyku jest jednym z najważniejszych projektów rozwojowych Grupy ORLEN. Będzie realizowana poprzez portfel spółek zależnych: ORLEN Neptun i Energa Morskie Farmy Wiatrowe.

Swoje kompetencje i doświadczenie w obszarze morskiej energetyki wiatrowej koncern rozbudowuje m.in. poprzez realizację projektu Baltic Power – morskiej farmy wiatrowej o mocy do 1,2 GW, powstającej w partnerstwie z kanadyjską spółką Northland Power. Według harmonogramu jej budowa planowana jest na lata 2024 – 2026. Farma zlokalizowana ok. 23 km od brzegu na wysokości Łeby i Choczewa docelowo zasili nawet milion polskich gospodarstw domowych.

Wsparcie społeczne dla energii z wiatru i szansa na rozwój local content

Morska energetyka wiatrowa jest nowym impulsem dla rozwoju lokalnych społeczności. Akceptacja mieszkańców mieszkających najbliżej tych inwestycji, to ważny element współpracy.

Morska energetyka wiatrowa przyczyni się do długoterminowego rozwoju regionów nadmorskich. Istnieje już duża świadomość społeczna, iż budowa farm wiatrowych i powiązanych z nimi portów to szansa na powstanie nowych zawodów oraz rozwój polskich przedsiębiorstw współpracujących z deweloperami.

Grupa ORLEN jako kluczowy krajowy inwestor offshore jest jednym z najważniejszych podmiotów zaangażowanych w realizację wypracowanego z inicjatywy Ministerstwa Klimatu i Środowiska „Porozumienia sektorowego na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej” To solidna baza do współpracy, która wytycza wspólny kierunek działań wszystkich zainteresowanych rozwojem sektora MFW w kraju. Głównym celem porozumienia jest stworzenie warunków dla maksymalizacji udziału polskich przedsiębiorców w łańcuchu dostaw offshore. PKN ORLEN wspiera te działania aktywnie poprzez zaangażowanie w prace Rady Koordynacyjnej do spraw Morskiej Energetyki Wiatrowej i uczestnictwo w grupach roboczych.

PKN ORLEN w swoich działaniach dąży do tego, aby local content stanowił 20-25% w pierwszym etapie budowy morskich farm wiatrowych, gdyż projektując ich budowę ważna jest optymalizacja lokalnego łańcucha dostaw. Grupa ORLEN będzie angażowała polskie zasoby w całym okresie trwania projektów, zarówno na etapie budowy i – co równie ważne – na etapie eksploatacji który będzie trwał przez co najmniej 30 lat. Krajowe środowisko jest dla ORLENu środowiskiem rodzimym, w którym funkcjonuje cały czas.

Morska energetyka wiatrowa staje się ważną alternatywą dla wyzwań transformacji i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, ale to również odpowiada na potrzeby społeczne. Dla społeczności lokalnych, świadomość, że morskie farmy wiatrowe nie wpływają na krajobraz z racji swojego położenia, oraz nie są hałaśliwym obciążeniem, ma duże znaczenie. Jednak najistotniejszymi obecnie argumentami przemawiającymi za tego rodzaju energetyką jest potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego oraz potencjalnie mniejszy wpływ na środowisko niż w przypadku innych instalacji energetycznych.

Wspieranie kadr w zakresie offshore

PKN ORLEN zainteresowany jest również rozwijaniem współpracy z uczelniami wyższymi oraz szkołami zawodowymi w obszarze ważnym dla energetyki odnawialnej. Grupa ORLEN ma podpisane stosowne porozumienia z uczelniami wyższymi w Polsce i będzie zaangażowana w kształcenie kadr w zakresie offshore oraz w działania B+R.

 

To menu pozwala przejść do innej podstrony w tym rozdziale